Victor E. FRANKL  1905-1997

Yahudi kökenli bir psikiyatr ve psikoterapisttir.

Varoluşçudur ve bunun ancak hayata bir anlam bulmakla gerçekleşebileceğini söyler.

Varoluşçuluk “şimdi burada varolan”ın daha çok olmasını, olduğundan daha fazla olmasını yani varlığını artırmasını amaçlar.

Victor Frankl’a göre anlama normal düşünce ve mantıkla ulaşılamaz. Gerçeğe dayanan düşünce buna yeterli değildir.  Bunun aşılması lazım. Acı, kötü ve olumsuz şeylerde asıl anlam bulursak sağlam bir zemine ayak basmış oluruz.

Acı ve felaketlere rağmen yaşamın değerine inanan kimse bir anlam sahibidir.

Bu; kendini ya bir şeye adamakla, ya bir eser ortaya koymakla veya birisini sevmekle görünür olur.

Ona göre istediğimiz her şeyin sonundaki sınır kavram, anlamdır. Bu aşkınlıktır (transandans). Neyi istiyorsan onu kendine niçin istediğini soracaksın, işte bu anlamdır. Yani niçinlerin niçinidir anlam. Nihai hedeftir. Meta anlamdır.

Frankla göre din, anlam bulmaya yarayabilir de yaramayabilir de.

Ayrıca Victor Frankl insanın özgürlüğüne inanır. Bu temeldir. İnsanı sorumlu yapar ve bu insanın şeref ve haysiyetidir. Çünkü özgür olmayan birisinin kötülükleri olmadığı gibi iyilikleri de olmaz.

İyi yaptığımız bir şeye sahip çıktığımız gibi hata ve yanlışlarımıza da sahip çıkmalıyız.

İnsan sebep-sonuç ilişkileriyle açıklanamaz. Nedensellik insanı açıklamaz. Bu indirgemeciliktir, insanın iradesini görmezlikten gelmektir.

Victor Frankl insanı sadece bir boyutunu alarak açıklayan bütün görüşleri indirgemecilikle suçlar. Ona göre bilinç onun alt temeli olan psikolojik hallere indirgenemez. Keza onlar da biyolojiye ve fiziğe indirgenemez. (Alman düşünür Schumacher de bu görüştedir, varlık kategorileri arasında geçiş yoktur der).

İnsan amaç-araç ilişkileri içinde açıklanır. İyi bir aileden kötü çocuklar çıkabildiği gibi, yoksul her şeyden mahrum ve perişan bir aileden de iyi ve başarılı çocuklar çıkabilir.

Bence de bu insana yakışır. Her şeyi aileye veya çevreye bağlarsak insan ortada kalmaz. Ve ayrıca bu düşünce bize hiç yardımcı olmaz. Bizi pasifliğe ve tembelliğe sürükler. Başarısızlıklarımıza mazeret olur.

Şunu da ekleyeyim, bu zat 3 sene Nazi toplama kampında esir tutulmuş ve şans eseri ölmeden oradan çıkabilmiştir. Gördüklerine dayanarak insanlar hakkında yukarıdaki kanaate ulaşmıştır. Gelecekten umutlu olanlar, bir ideali olanlar sağ çıkabildi diyor. Kendisi de orada bütün mahrumiyetlere rağmen yazacağı eserin hayalinin onu yaşattığını söyler. Bulduğu kağıt parçalarına kısa notlar yazarak onları paltosunun kıvrımlarında saklamış ve çıktıktan sonra bunları kitaplaştırmıştır.

Bu zatın özellikle toplama kampında yaşadıklarını anlatan İNSANIN ANLAM ARAYIŞI kitabını okumanızı salık veririm. Daha o zaman yayınlanır yayınlanmaz 4,5 milyon satmış.

Victor Franklın doktrininin adı LOGOTERAPİ’dır. Bu sözcük Logos (söz, anlam) tan gelir.

Freud ve Adlerden sonra psikolojide üçüncü viyana okuludur ve bugün Avrupa ve Amerika’da ve hatta Japonya’da pek çok bağlısı vardır.

Frankl’a göre refah ve kalkınmışlık, anlamın önemini azaltmamış bilakis artırmıştır. İstatistiklerle ispat edilmiştir ki intiharın en yüksek rakamlara ulaştığı yer kalkınmış batılı ülkelerdir. Bir anlama sahip oldukları içindir ki yoksul ülkelerde intihar en az seviyededir.

İntiharın sebepleri arsında birincisi uyuşturucu, ikincisi anlam yokluğudur.

İnsanlar acılara dayanamadıklarından ve bunda bir anlam bulamadıkların intihar etmektedir.

Frankl kendi görüşünü destekleyen Nietzsche’nin bir sözünü de nakleder: “yaşamak için bir niçini olanın, bir nasılı bulması kolaydır”.